Musisz ukończyć 18 lat. Jeśli osiemnastka wypada w dzień wyborów, możesz już głosować.
Nie, możesz przyjść z innym dokumentem, na którym jest zdjęcie np. paszportem, legitymacją szkolną lub studencką. Większość osób przychodzi z dowodem osobistym, ale jeśli go nie masz, inny dokument wystarczy.
Tak, jeśli masz telefon – zainstaluj aplikację mObywatel, zaloguj się w niej (np. przez konto bankowe), a gdy zostaniesz poproszony o dokument tożsamości – przedstaw mDowód.
Wejdź na wybory.gov.pl i znajdź swój lokal po adresie zameldowania. Lokale są najczęściej w szkołach, przedszkolach, bibliotekach itp. Możesz też skorzystać z Centralnego Rejestru Wyborców na gov.pl.
Domyślnie używany jest adres zameldowania (czasowego lub stałego). Jeśli zmieniłeś wcześniej adres zamieszkania i dopełniłeś obowiązek meldunkowy, to wtedy tam zostałeś przypisany. Jeśli jesteś nadal zameldowany w starym miejscu zamieszkania, to możesz oddać głos w lokalu właściwym dla Twojego poprzedniego adresu. Niezależnie od meldunku, możesz zmienić miejsce, gdzie zostałeś dopisany na stałe lub na konkretne wybory, wchodząc np. na stronę gov.pl (od 1 września do 12 października). Możesz także pozyskać zaświadczenie o prawie do głosowania w dowolnym urzędzie gminy, miasta lub dzielnicy albo konsulacie (od 1 września do 12 października) i na jego podstawie zagłosować tam, gdzie będziesz danego dnia.
Możesz to sprawdzić np. przez gov.pl
Możesz to zmienić np. przez gov.pl
Tak, jeśli jest tam lokal wyborczy dla studentów. Jeśli go nie ma, możesz złożyć wniosek przez samorząd studencki, żeby taki lokal powstał.
Czasem w akademikach są też ogólnodostępne lokale
(tzn. dla mieszkańców, a nie studentów) – wtedy sprawdź na stronie PKW czy to Twój lokal wyborczy.
Możesz pokazać, co jest dla Ciebie ważne. Wartości takie jak miłość, zdrowie, rodzina i przyjaźń albo troska o klimat? Nie zapominaj, że demokracja to podstawa naszego społeczeństwa. Daj się usłyszeć, bo Twój głos ma znaczenie! W ostateczności oddanie pustej karty też jest możliwe – to forma wyrażenia Twojej woli, a ona się liczy! Wybieraj to, co dla Ciebie najważniejsze!
Tę decyzję podejmujesz sam! Tutaj są podpowiedzi.
Cześć osób pewnie nie interesuje się polityką albo bardzo pobieżnie zna partie, a prawie na pewno nie zna procedur. Może chciałbyś zrobić lekcję WOS lub HiT?
To jest chyba najtrudniejsze! Spróbuj może tak: porozmawiaj z nią, o swoich planach na przyszłość i powiedz, jak urządzone państwo pomogłoby Ci je osiągnąć. Powiedz, że wybory są ważne dla Ciebie i mogą wybrać władzę, która będzie decydować o Twojej przyszłości i nie chcesz, by inni za Was zdecydowali.
Głosować można również za granicą! Trzeba się jednak trochę pofatygować: możesz otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania z dowolnego urzędu gminy lub miasta albo wejść na stronę ewybory.msz.gov.pl (10 października) i tam dodać się do spisu do konkretnego zagranicznego lokalu.
Tak, masz prawo głosować tak, jak każdy obywatel. Jeśli adres zameldowania masz nadal w Polsce, zostaniesz tam automatycznie ujęty – upewnij się jedynie w systemie ePUAP. Jeśli nie, najpierw zarejestruj się na stronie ewybory.msz.gov.pl (do 10 października), dodaj do konkretnego lokalu, a potem odbierz zaświadczenie o prawie do głosowania z konsulatu/ambasady (do 12 października).
Jeśli nie jesteś osobą ubezwłasnowolnioną, to masz prawo głosować niezależnie od swojej niepełnosprawności. Po pierwsze, możesz głosować korespondencyjnie – musisz jednak wcześniej zgłosić się do gminy/miasta (do 2 października, przez gov.pl). Po drugie, możesz głosować przez pełnomocnika – kogoś, komu ufasz – w tym przypadku także musisz uprzedzić gminę/miasto (do 6 października, przez gov.pl). Po trzecie, możesz zostać dowieziony do lokalu wyborczego – musisz jednak uprzedzić gminę/miasto (do 2 października, o ile w gminie nie ma publicznego transportu). Po czwarte, dotrzeć na własną rękę dotrzeć do lokalu. Jeśli potrzebujesz, by lokal był dostosowany do Twoich potrzeb, możesz wybrać lokal w swojej gminie/dzielnicy/mieście na stronie gov.pl. Po piąte, jeśli potrzebujesz pomocy innej osoby w trakcie głosowania, komisja ma obowiązek wskazać innego wyborcę, który odczyta Ci pozycje. Ta osoba nie ma prawa wpływać na to, jak głosujesz. Jeśli masz problemy z widzeniem i znasz alfabet Breille’a w każdym lokalu zostanie zapewniona Ci specjalna zakładka wskazująca numery list, kandydatów i miejsce do wstawienia znaku X.
Wybory w październiku 2023, to wybory parlamentarne. Oznacza, że wybieramy posłów do Sejmu i senatorów do Senatu. To te osoby mają największy wpływ na prawo w Polsce i decydują o większości spraw w kraju.
Kiedy znajdziesz budynek, w którym jest lokal wyborczy, kieruj się strzałkami do swojego lokalu. Zazwyczaj są w nim inni wybory, dlatego należy ustawić się do kolejki wskazującej Twoją ulicę (wioskę), a gdy już dojdziemy do stołu ze spisem wyborców: przywitać się, podać adres i pokazać dokument (dowód osobisty, paszport, legitymację itp.). Otrzymasz kilka kart: w przypadku wyborów parlamentarnych będzie to karta do głosowania na posłów oraz senatorów.
Wystarczy postawić X przy jednym kandydacie na każdej karcie. Następnie kartę składa się i wrzuca do urny.
W Polsce nie przewidziano takiej możliwości, dopisanie czegokolwiek na karcie nie zmienia jak jest rozpatrywana – ważny jest X przy jednym z kandydatów.
Najprawdopodobniej ten głos zostanie uznany za nieważny.
Jeśli komisja dopatrzy się 2 przecinających linii w kratce obok jednego z kandydatów – zostanie uznane to za postawienie X.
Cisza wyborcza to okres od godziny 00:00 14 października (z piątku na sobotę) do końca głosowania (w Polsce). Nie wolno wtedy m.in zachęcać do głosowania na konkretnego kandydata lub listę, ale wolno zachęcać do pójścia na wybory.
Cisza wyborcza to zasada, na jaką umówiliśmy się z politykami. Ten czas ma pozwolić na spokojne przemyślenie argumentów, które pojawiły się w kampanii, i utrudnić nieczyste zagrania, których nie można by zweryfikować przed głosowaniem.
Tak, możesz informować o poparciu jakiejś ważnej dla Ciebie kwestii, o ile nie odbywa się to w trakcie ciszy wyborczej i nie łamie zasad portalu, na którym umieszczasz wpis.
Można wykonać zdjęcie karty, ale ujawnienie, na kogo oddało się głos, może zostać odebrane jako naruszenie ciszy wyborczej. Jeśli chcesz dać znać, że wzięłaś udział w głosowaniu – upewnij się, że nie widać na kogo oddano głos (i na kogo go nie oddano).
W lokalu pracuje komisja wyborcza, która składa się z reprezentantów różnych sił politycznych – są to zwykli obywatele, którzy organizują lokal wyborczy, głosowanie i liczą głosy. W lokalu możesz spotkać także obserwatorów – to osoby powołane przez różne instytucje, których zadaniem jest ocena procesu wyborczego i sprawdzenie, czy komisje pracują zgodnie z zasadami. Można spotkać także mężów zaufania – osoby te nie biorą aktywnego udziału w procedurach, ale upewniają się, że wybory są uczciwe i szanowne są zasady. Reprezentują konkretny komitet, który je wydelegował do lokalu.
Tak! W obwodowych komisjach wyborczych są zwykli obywatele. Możesz zgłosić się do komitetu, jeśli chcesz go reprezentować. Możesz także zgłosić się do gminy/miasta/dzielnicy bez deklarowania, który komitet popierasz. Pamiętaj jednak, że pierwszeństwo mają reprezentanci komitetów.
Tak, praca w komisji i wykonywanie obowiązków męża/damy zaufania jest wynagradzane z budżetu państwa: 800 zł dla przewodniczącego, 700 dla zastępcy i 600 dla pozostałych członków. Przysługują także dni urlopu wypoczynkowego.
Lokale wyborcze czynne są w godzinach 7-21, by umożliwić wszystkim, także pracującym, udział w głosowaniu. Twój pracodawca powinien w miarę możliwości pozwolić Ci na wzięcie udziału w głosowaniu, przez resztę dnia musisz jednak wykonywać swoje zawodowe obowiązki. Od komisji możesz otrzymać potwierdzenie wzięcia udziału w głosowaniu.
Rząd PiS zdecydował o postawieniu pod głosowanie kilku kwestii, które uważa za ważne. Głosuje się przez wybranie opcji tak lub nie (lub pozostawienie pytania bez odpowiedzi).
Pytanie 1:
Czy popierasz wyprzedaż majątku państwowego podmiotom zagranicznym, prowadzącą do utraty kontroli Polek i Polaków nad strategicznymi sektorami gospodarki?
Pytanie 2:
Czy popierasz podniesienie wieku emerytalnego, w tym przywrócenie podwyższonego do 67 lat wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn?
Pytanie 3:
Czy popierasz likwidację bariery na granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Białorusi?
Pytanie 4:
Czy popierasz przyjęcie tysięcy nielegalnych imigrantów z Bliskiego Wschodu i Afryki, zgodnie z przymusowym mechanizmem relokacji narzucanym przez biurokrację europejską?
Tak, odbierając karty do głosowania należy zaznaczyć (słownie lub wpisać notatkę obok podpisu), że chce się tylko do Sejmu i Senatu (albo w dowolnej innej kombinacji).
Jeśli w referendum weźmie udział (tzn. wrzuci kartę do głosowania do urny) co najmniej 50% wyborców to wyniki muszą zostać wprowadzone w życie. Jeśli weźmie udział mniej, to kwestia nie zostanie ostatecznie rozstrzygnięta. Pobranie karty oznacza, że podnosi się frekwencję, nawet jeśli kartę wrzuci się do urny bez zaznaczenia odpowiedzi.